Jakiś czas temu pisaliśmy o wynikach wstępnej inwentaryzacji botanicznej, która prowadzona była na jednym z naszych najcenniejszych torfowisk  „Żurawie Bagno”, stanowiącym fragment obszaru Natura 2000 PLH 080047 Żurawie Bagno Sławskie. Po ustaleniu, co „w trawie piszczy”, rozpoczęliśmy kolejny etap działań zmierzających do poprawienia stanu ochrony tego obiektu. Pierwszy etap prac związanych z tą swoistą reanimacją torfowiska polegał na usunięciu sukcesji naturalnej, która rozpanoszyła się na otwartej części obiektu. Jak widać na zdjęciach, było tego całkiem sporo. Wycięte naloty, krzewy i drzewka wbrew pozorom nie poszły „na zmarnowanie”. Otóż ułożyliśmy je w nieregularne stosy wokół torfowiska i odtąd stanowić one będą nowy dom dla małych zwierząt, które żyją i żerują na tym obszarze - zapewne nie jedna jaszczurka, czy żaba znajdzie tam schronienie i nie jeden ptak uwije tam gniazdo. Mało tego – miejsca, w których złożono „urobek” również nie było przypadkowe, bowiem większość wyciętych drzewek i krzewów została ułożona w rowach, które do tej pory dość skutecznie odwadniały torfowisko, co wpływało zdecydowanie negatywnie na jego kondycję.

W naszej galerii możecie zobaczyć i porównać, jak wyglądało nasze torfowisko przed, a jak wygląda po zabiegu.

Kolejnym etapem tych jakże osobliwych działań reanimacyjnych będzie, zaplanowane na przełom sierpnia i września przyszłego roku, wykoszenie i wyniesienie poza torfowisko roślinności zielnej, która porasta nasze torfowisko, w tym przede wszystkim trzęślicy modrej oraz trzciny, które wyjątkowo skutecznie zagłuszają i uniemożliwiają rozwój typowej dla torfowiska roślinności mechowiskowej. Jednak zanim to nastąpi, zapraszamy do galerii zdjęć, które ilustrują stan torfowiska przed i po radykalnym rozprawieniu się z niechcianą tutaj sukcesją naturalną.

Wszystkie działania, o których piszemy powyżej są i będą realizowane przy pomocy funduszy europejskich w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i środowisko.

Torfowiska alkaliczne należą do jednych z najcenniejszych i jednocześnie najbardziej zagrożonych siedlisk przyrodniczych w Polsce. Są to ekosystemy bardzo wrażliwe. Ich funkcjonowanie uzależnione jest od wielu czynników, a zaburzenie któregokolwiek z nich niesie za sobą często nieodwracalne zmiany. W wielu przypadkach zapewnienie ich właściwego stanu ochrony jest niezwykle trudne, jednak wiele z nich dla przywrócenia prawidłowego funkcjonowania wymaga prostych działań polegających np. na przywróceniu ekstensywnego użytkowania, zablokowaniu rowów odwadniających, czy też usuwaniu nalotów drzew i krzewów.

Dobrze zachowane, „żywe” torfowiska alkaliczne pełnia wiele bardzo ważnych funkcji w przyrodzie, m.in.: stanowią naturalne miejsca retencjonowania wody, wpływają korzystnie na bilans węgla w przyrodzie akumulując jego różne formy¹⁾, stanowią naturalne środowisko występowania wielu wąsko wyspecjalizowanych organizmów, dlatego warto je chronić.²⁾

Fot. Artur Niedzielski

1. Zob. Pawlaczyk P., Akumulacja emisji węgla przez torfowiska, w tym torfowiska alkaliczne. Klub Przyrodników., Świebodzin 2014.

2. Zob. Kiaszewicz K., Stańko R., Regionalny Program Ochrony Torfowisk Alkalicznych (7230) w województwie Lubuskim. Świebodzin 2011.